کورتیکوتروپین بهعنوانیکعامل تشخیصی عملکرد غدهفوقکلیوی مصرف میشود. همچنین دردرمان اسپاسم میوکلونیک نوزادان وپورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیکاستفاده میشود. کورتیکوتروپیناگرچهیک کورتیکواستروئید نمیباشد،ولی ممکن است در تمامی موارد مصرفکورتیکواستروئیدها مصرف شود.
45-60 دقیقه پس از تزریقداخل وریدی یا زیر جلدی و یک ساعت پساز تزریق داخل عضلانی کورتیکوتروپین،غلظت پلاسمائی کورتیزول به حداکثرمیرسد. در مورد تجویز فرآوردههایطولانیاثر این زمان به 8 ساعت رسیده وافزایش غلظت بیش از 24 ساعت ثابتمیماند.
کورتیکوتروپین هورمونطبیعی قسمت قدامی هیپوفیز (ACTH) است که میتواند با تحریک بخش قشریغده فوق کلیوی باعث ترشحکورتیکواستروئیدها شود.
برای بیماران مبتلا بهاسکلرودرم، پوکی استخوان، عفونتهایقارچی سیستمیک، عفونت هرپسی چشم،قرحهگوارشی یاسابقه ابتلابه آن، نارسائیاحتقانی قلب و فشار خون بالا نباید مصرفشود. در درمان بیماریهای همراه بانارسائی اولیه غده فوق کلیه نباید استفادهشود.
1 ـ تا مادامی که پاسخدهی غددفوقکلیه محرز نشده باشد، اینفرآوردهنباید تجویز شود. 2 ـ شدت بیماری، غلظتهای ادراریوپلاسمائی کورتیکواستروئیدها و پاسخاولیه بیمار، جهت تعیین مقدارمصرف ودفعاتمصرف بایدموردتوجهقرار گیرند. 3 ـ کورتیکوتروپین تنها برای مقاصدتشخیصی یا برای درمان پورپورایترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک دربزرگسالان، بصورت داخل وریدی تزریقمیشود. 4 ـ در هنگام استفاده از دارو بایستی بیماررا از نظر واکنشهای حساسیتی تحت نظرقرار داد. بروز این واکنشها به خصوص درتزریق زیرجلدی رایج میباشد. استفادهدرمانی طولانی مدت احتمال بروز چنینواکنشهائی را افزایش میدهد. 5 ـ عوارض جانبی غیرقابلبرگشت بیشتربا تجویز مزمن مقادیر بیش از 40 واحد درروز مشاهده میشود. 6 ـ کاهش در میزان مصرف دارو باطولانی کردن فواصل بین تزریق یا باکاهش مقدار کورتیکوتروپین در هر بارتجویز انجام میپذیرد. 7 ـ در افراد مسن و بخصوص خانمهاییائسه، احتمال ایجاد پوکی استخوان وافزایش فشار خون افزایش مییابد.
درمان طولانی مدت باکورتیکوتروپین بیمار را مستعد ابتلا بهبیماریهای عفونی میکند و از طرفی علائمعفونت نیز پنهان میشود. قطع مصرفکورتیکوتروپین بعد از مصرف مزمن آنباعث بروز علائم کمکاری غده فوقکلیویمیشود. مصرف مقادیر زیادکورتیکوتروپین میتواند اختلالات روانیرا تشدید کند. آب مروارید، کاهش یا تاریدید، تکرر ادرار و دیابت بیمزه، قرحهگوارشی، علائم شبه کوشینگ، آکنه، درددر ناحیه سرینی و افزایش فشار خون ازعوارض جانبی دارو میباشند. تداخل های دارویی: همزمان باواکسن هایزنده، آمفوتریسین B، داروهای ضد دیابت،انسولین، داروهای مدر دفع کننده پتاسیم،داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نبایداز این فرآورده استفاده نمود.
1 ـ در صورت مصرفطولانی مدت دارو، سیر بیماری و اثراتجانبی دارو باید مرتبا ارزیابی شود. 2 ـ در طول درمان، مصرف سدیم بایستیمحدودشده و مصرف مکملهای حاویپتاسیم توصیه میشود. 3 ـ مصرف دارو در افراد دیابتی بایستی بااحتیاط انجام گیرد. 4 ـ معاینات چشم پزشکی در طول درماندراز مدت باید بطور مرتب انجام گیرد.
در تشخیص عملکرد محورهیپوفیز ـ غدد فوق کلیوی، مقادیر 10-25واحد در 500 میلیلیتر دکستروز 5% درطی مدت 8 ساعت بصورت انفوزیون داخلوریدی تجویز میشود. قبل و بعد از تجویزکورتیکوتروپین، غلظت پلاسمائیکورتیزول اندازهگیری میشود. میزان مصرف در کودکان به صورت داخلوریدی یا زیر جلدی 1/6IU/kg یا 50IU/m2هر 24 ساعت در 3 یا 4 نوبت بطور منقسممیباشد. همچنین از راه داخل عضلانی1/6IU/kg یا 50IU/m2 هر 24 ساعت بطوریکجا یا در سه مقدار منقسم نیز تجویزمیشود.
Injection: 40 or 80IU/ml