دگزامتازون برای درمانجایگزینی در نارسایی غده فوق کلیویاستفاده میشود. این دارو همچنین دردرمان علامتی اختلالات التهابی و آلرژیکو در جهت سرکوب کردن سیستمایمنیاستفاده میشود. دگزامتازون درهیپرپلازی مادرزادی غده فوق کلیوی، ادممغزی، شوک، بیماریهای التهابیرماتیسمی و همچنین جهت تشخیصسندرم کوشینگ و افسردگی اندوژن بکارمیرود.
دگزامتازون سریعا وبخوبی از دستگاه گوارش جذب میشود.فرم تزریقی آن نیز از عضله بخوبی جذبمیشود. بطور عمده در کبد و مقادیری نیزدر کلیه و بافتها به متابولیتهای غیر فعالتبدیل میشود.
دارو با عبور از غشاء سلولیبه گیرندههای خود در سیتوپلاسم متصلشده و کمپلکس دارو ـ گیرنده وارد هستهسلولی میشود. این کمپلکس با اتصال بهنواحی خاصی از DNA موجب تحریکروند رونویسی mRNA و بدنبال آن ساختآنزیمهایی میگردد که در نهایت مسئولاثرات سیستمیک کورتیکواستروئیدهامیباشند. کورتیکواستروئیدها باجلوگیری از تجمع سلولهای التهابی درناحیه التهاب، مهار فاگوسیتوز و آزادشدنآنزیمهای مسئول درالتهاب و مهار ساختو آزاد شدن واسطههای شیمیایی التهاب،اثرات ضد التهابی خود را اعمال میکند.
1 ـ تزریق داخل مفصلیاین دارو در مواردی مانند جراحی ترمیمیمفاصل، اختلالات انعقادی خون، شکستگیداخل مفصلی، عفونت اطراف مفصل یاسابقه ابتلا به آن، پوکی استخوان اطرافمفصل به دلایل غیر از آرتریت و مفصلناپایدار نباید مصرف شود. 2 ـ در پیشگیری از سندرم زجر تنفسینوزادان، در صورت وجود آمنیونیت،عفونت یا تب، عفونت با هرپس، عدم کفایتجفت و پارگی زودرس غشاء رحم نیز نبایدمصرف شود.
1 ـ استفاده طولانی مدتدگزامتازون در کودکان میتواند منجر بهمهار رشد شود. 2 ـ بدنبال مصرف این دارو ممکن استتستهای بررسی عملکرد محورهیپوتالاموس ـ هیپوفیز ـ غده فوق کلیویدچار اختلال شود. 3 ـ در افراد مسن و بخصوص خانمهاییائسه، شانس ایجاد پوکی استخوان وافزایش فشار خون، بالا میرود. 4 ـ در صورت نیاز به جراحی یادرمانهای اضطراری ونیز در افراد دیابتیباید احتیاط نمود. 5 ـ در افرادی که دارو را با مقادیر تضعیفکننده سیستم ایمنی دریافت میکنند ازتزریق واکسنهای حاوی ویروسهایزنده باید پرهیز شود.
درمان دراز مدت بادگزامتازون بیمار را برای ابتلا بهبیماریهای عفونی مستعد میکند واز طرفیعلائم عفونت نیز پنهان میشود. مصرفمقادیر بالای دگزامتازون میتوانداختلالات روانی را تشدید کند. آب مرواریدکاهش یا تاری دید و تکرر ادرار وپرنوشی، قرحه گوارشی، علائم شبهکوشینگ، آکنه، درد در ناحیه سرینی وافزایش فشار خون از عوارض جانبی داروهستند.
1 ـ برای به حداقلرساندن تحریک گوارشی شکل خوراکیدگزامتازون، باید بعد از غذا مصرف شود. 2 ـ از قطع ناگهانی مصرف دارو بعد ازاستفاده طولانی (بیش از 3 هفته) پرهیزگردد. 3 ـ در طول درمان، مصرف سدیم بایدمحدود شده و مصرف مکملهای حاویپتاسیم توصیه میشود. 4 ـ معاینات چشم پزشکی در طول درماندراز مدت، بطور مرتب باید انجام گیرد.
خوراکی: بزرگسالان: میزان تجویز معمولی 20mg/day ـ 0/5 میباشد. تزریقی کودکان: بصورت تزریق داخل عضلانی یاتزریق آهسته وریدی و یا آنفوزیونآهسته داخل ورید در ابتدا 2ـ0/5 میلیگرم میباشد. در درمان ادم مغزی و از راه تزریق داخل وریدی در ابتدا 10 میلیگرم تزریق و سپس از طریقتزریق داخل عضلانی، هر 6 ساعت و بستهبه نیاز بیمار به مدت 10 ـ 2 روز، مصرفمیشود.
مصرف همزمان ایندارو با ریفامپین، داروهای ضد صرع مانندکاربامازپین، فنوباربیتال، فنیتوئین وپریمیدون موجب تسریع متابولیسمدگزامتازون و کاهش اثر دارو میگردد.این دارو ممکن است باعث کاهش اثرداروهای پائین آرونده قند خون و یاداروهای کاهنده فشار خون گردد.
Elixir : 0.5 mg/5ml Tablet : 0.5 mg Injection : 8 mg/2ml