اریتروپویتین برای درمانکم خونی ناشی از فقدان اریتروپویتین درنارسایی مزمن کلیوی بکار میرود.
پس از تزریق وریدی بهبیماران دارای نارسایی کلیوی، نیمه عمردارو حدود 6 ـ 4 ساعت میباشد. بخشناچیزی از دارو در گویچههای قرمز واندکی نیز در کبد متابولیزه و بخشی ازطریق کلیهها دفع میشود.
این دارو با تحریکگیرندههای خود در سلولهای مادر مولدگویچههای قرمز در مغز استخوان، تکثیر وتمایز اریتروئیدها را تحریک میکند.
این دارو در مبتلایان بهلوسمی اریتروئید و زیادی کنترل نشدهفشار خون نباید مصرف شود.
1 ـ در صورت ابتلای بیمار بهبیماری ایسکمیک عروقی، ترومبوسیتوز،سابقه تشنج، بیماریهای بدخیم ونارسایی مزمن کبدی باید با احتیاطمصرف شود. 2 ـ قبل و در طول درمان با این دارو، فشارخون، هموگلوبین و الکترولیتها باید دقیقاکنترل شوند. 3 ـ سایر عوامل ایجاد کننده کمخونی درنارسایی مزمن کلیوی مثل کمبود آهنیافولات یا ویتامین B12 باید تصحیحشوند. 4 ـ در صورتی که در هنگام مصرف دارو،درد مداوم شبه میگرنی بروز کرد، علامتافزایش شدید و ناگهانی فشار خونمیباشد. 5 ـ این دارو ممکن است مقدار مورد نیازهپارین را افزایش دهد. 6 ـ وجود همزمان عفونتها یا بیماریهایالتهابی ممکن است موجب تغییر پاسخدرمانی به این دارو شود.
عوارض این دارو عبارتنداز افزایش فشار خون یا بیشتر شدن آنبصورت وابسته به مقدار مصرف، افزایشمیزان پلاکتها بصورت وابسته به مقدارمصرف که با ادامه درمان برگشتپذیراست، علائم شبه آنفلونزا و آنافیلاکسی. تداخلهای داروئی: در صورت مصرفهمزمان این دارو با داروهای مهار کنندهآنزیم مبدل آنژیوتانسین یا تجویز آن درافرادی که کلیرانس پتاسیم آنان کاهشیافته، خطر بروز زیادی پتاسیم خونافزایش مییابد. این دارو با بالا بردن غلظتهموگلوبین، اثر داروهای موثر در آنژینصدری را افزایش میدهد.
1 ـ در صورتی که فشارخون بیمار کنترل نگردید، مصرف ایندارو باید قطع شود. 2 ـ در طول مدت مصرف این دارو، درصورت نیاز باید مکمل آهن مصرف شود. 3 ـ در صورتی که تزریق وریدی این داروبا سرعت کم (حداقل در عرض 5 دقیقه)انجام شود، احتمال بروز علائم شبهآنفلوآنزا کاهش مییابد. 4 ـ مقدار دارو در تزریق زیرجلدی معمولا30 ـ 20% کمتر از مقدار تزریق وریدی دارواست و این نکته باید هنگام تغییراتمصرف دارو در نظر گرفته شود. حداکثرحجم مجاز این دارو که میتوان بصورتزیرجلدی در یک ناحیه تزریق نمود، 1میلیلیتر است. 5 ـ در صورت کمبود آهن، مسمومیت باآلومینیوم یا عفونت، اثر دارو به شدتکاهش مییابد.
اریتروپویتین به دو شکلاپویتین آلفا و بتا موجود است. هر چند اثربخشی بالینی این دو شکل یکسان است، امامقدار مصرف آنها متفاوت است. الف ـ اپویتین آلفا کم خونی ناشی از نارسایی مزمن کلیویدر بیماران تحت همودیالیز: بزرگسالان: از راه تزریق زیرجلدی یاتزریق داخل وریدی در ابتدا units/kg 50سه بار در هفته که براساس پاسخ ایجادشده هر 4 هفته units/kg 25 به مقدار قبلیافزوده میشود. اگر میزان افزایشهموگلوبین از حد 2g/100ml در ماه تجاوزکرد، باید دفعات تجویز دارو به 2 بار درهفته کاهش یابد. حداکثر مقدار مصرفunits/kg 600 در هفته و در 3 مقدار منقسممیباشد. مقدار تجویز نگهدارنده (وقتیغلظت هموگلوبین به g/100ml 12 ـ 10رسید) units/kg 300 ـ 100 در هفته است کهدر 3 ـ 2 مقدار منقسم مصرف میشود. کودکان (فقط از راه تزریق داخل وریدی):مقدار مصرف اولیه مشابه بزرگسالاناست، ولی مقدار مصرف نگهدارنده (وقتیغلظت هموگلوبین به g/100ml 11 ـ 9/5رسید) در کودکان با وزن کمتر از 10کیلوگرم، units/kg 150 ـ 75، سه بار درهفته، کودکان با وزن بین 30 ـ 10 کیلوگرم،units/kg 150 ـ 60، سه بار در هفته، وکودکان با وزن بیش از 30 کیلوگرم،units/kg 100 ـ 30، سه بار در هفتهمیباشد. کم خونی ناشی از نارسایی مزمن کلیویدر بیماران بزرگسال تحت دیالیز صفاقی: از راه تزریق زیرجلدی یا تزریق داخلوریدی در ابتدا units/kg 50 دوبار در هفتهکه براساس پاسخ ایجاد شده هر 4 هفتهunits/kg 25 به مقدار قبلی افزوده میشود.مقدار مصرف نگهدارنده (وقتی غلظتهموگلوبین به ml kg/100 12 ـ 10 رسید)units/kg 100 ـ 50 در هفته، در دو مقدارمساوی و منقسم میباشد. کم خونی علامتی شدید با منشاء کلیوی دربیماران بزرگسالی که هنوز تحت دیالیزقرار نگرفتهاند: ترجیحا از راه تزریق زیر جلدی در ابتداunits/kg 50 و 3 بار در هفته که براساسپاسخ ایجاد شده هر 4 هفته units/kg 25 بهمقدار قبلی افزوده میشود. حداکثر مقدارتجویز units/kg 600 در هفته در 3 مقدار منقسم میباشد. مقدار مصرفنگهدارنده (وقتی غلظت هموگلوبین به 12 g/100mlـ10 رسید) units/kg 300 ـ 50در هفته است که در 3 مقدار منقسم توصیهمیشود. کم خونی در بیماران بزرگسالی که داروهایشیمی درمانی حاوی پلاتین دریافت میکنند: از راه تزریق زیر جلدی ابتدا 150 units/kg و 3 بار در هفته و در صورتیکه پاسخ کافی ایجاد نشد (از نظر میزانهموگلوبین یا تعداد لکوسیتها) بعد از 4هفته تا 300 units/kg و 3 بار در هفتهافزایش مییابد. در صورتی که با این مقدارپاسخ کافی ایجاد نشد، تجویز دارو متوقفمیگردد. اگر میزان افزایش هموگلوبین ازحد ml g/100 2 در ماه تجاوز کرد، باید مقدار تجویز دارو 50 ـ 25% کاهشیابد. در صورتی که میزان هموگلوبین از14g/100ml بیشتر شد، مصرف دارو بایدقطع شود، تا زمانی که دوباره میزانهموگلوبین به حد 12g/100 ml برسد که ازاین به بعد تجویز دارو به میزان 25% مقدارقبلی، دوباره آغاز میشود. تا یکماه پس ازاتمام شیمی درمانی، باید تجویز اپویتینادامه یابد. قبل از جراحیهای بزرگ که نیاز به خونزیادی دارند: از راه تزریق داخل وریدی به میزانunits/kg 600، دوبار در هفته و بمدت 3هفته تجویز میشود. ب ـ اپویتین بتا کم خونی ناشی از نارسایی مزمن کلیویدر بیماران دیالیزی و کم خونی علامتی بامنشاء کلیوی در بزرگسالان و کودکانی کههنوز تحت دیالیز نیستند: از راه تزریق زیرجلدی در ابتدا 20 units/kg، سه بار در هفته و بمدت 4 هفتهکه براساس پاسخ ایجاد شده، هر ماه 60 units/kg به مقدار قبلی افزوده میشود.در مورد مقدار مصرف نگهدارنده (وقتیمیزان هموگلوبین به ml 100 g/ 12 ـ 10رسید، در ابتدا باید مقدار مصرف قبلیدارو را به نصف کاهش داد و سپسبراساس پاسخ ایجاد شده در فواصل 2 ـ 1هفتهای مقدار دارو را تنظیم کرد. بیشینه ازمقدار مصرف 720units/kg در هفته است. از راه تزریق داخل وریدی (یا انفوزیونوریدی کوتاه مدت) در ابتدا units/kg 40،سه بار در هفته و بمدت 4 هفته، در صورتیکه افزایش در میزان اولیه هموگلوبین کمتراز ml 100 / g 1 بود، هر ماه به مقدار قبلیافزوده میشود تا مقدار نهایی به units/kg80 و سه بار در هفته برسد. سپس درصورت نیاز، هر ماه units/kg 20 به اینمقدار میتوان افزود. در مورد مقدارمصرف نگهدارنده (وقتی میزانهموگلوبین به ml 100 / g 12 ـ 10 رسید)،در ابتدا باید مقدار مصرف قبلی دارو را بهنصف کاهش داد و سپس براساس پاسخایجاد شده در فواصل 2 ـ 1 هفتهای مقداردارو را تنظیم کرد. حداکثر مقدار مصرف دارو چه از راهتزریق داخل وریدی نیز 720 units/kg درهفته میباشد. برای پیشگیری از بروز کم خونی درنوزادان نارس با وزن kg 1/5 ـ 0/75 کهزودتر از 34 هفتگی بدنیا آمدهاند. بهصورت تزریق زیر جلدی به مقدار250units/kg سه بار در هفته تجویزمیشود که بهتر است مصرف این مقدارطی 3 روز بعد از تولد آغاز و به مدت 6 هفتهادامه یابد. برای درمان کم خونی همراه با تومورهایسفت در بزرگسالانی که تحت شیمیدرمانی با ترکیبات پلاتین هستند، ابتدامقدار 450untis/kg در هفته بهصورت زیرجلدی و در مقادیر منقسم تزریق میشودکه در صورت عدم افزایش هموگلوبین پساز 4 هفته این مقدار تا دو برابر افزایشمییابد. در صورت افزایش هموگلوبین بهمقدار 2g/ml در ماه مقدار مصرف به نصفکاهش یابد. در صورتی که مقدار هموگلوبین از g/ml14تجاوز کرد، درمان باید قطع شود تاهموگلوبین به 12g/ml کاهش یابد، آنگاهدرمان با نصف مقدار قبلی ادامه داده شود.این درمان باید تا 3 هفته بعد از شیمیدرمانی ادامه یابد.
Injection